Backgammon is een spel waarin behendigheid en geluk van belang zijn. Het bestaat al meer dan 5000 jaar. Het is niet zo eenvoudig om de spelregels van deze klassieker te reconstrueren, want er bestaan zoveel verschillende varianten van. Dat is precies de reden waarom Backgammon ook de bijnaam het spel van duizend regels heeft.

Het doel van backgammon is om je vijftien stenen als eerste aan de overkant te rijgen. Het is een spel voor twee spelers. Het spel kan aangeleerd worden aan kinderen vanaf 7 jaar.

De geschiedenis van Backgammon

Backgammon is één van de oudste spellen ter wereld. Er zijn al archeologische vondsten van het spel gevonden van meer dan vijfduizend jaar geleden. Mede daardoor kent backgammon enorm veel verschillende varianten en regels.

Het spel backgammon is vermoedelijk in Mesopotamië ontstaan, maar hoe we het spel vandaag spelen, is zeker anders dan hoe het toen gespeeld werd. Dat weten we, omdat het spelbord een iets andere indeling heeft.

Doorheen de geschiedenis hebben archeologen het spel in verschillende klassieke culturen ontdekt. De oude Egyptenaren, Grieken en Romein speelden verschillende varianten van dit spel.

In de twintigste eeuw is Backgammon heel populair geworden. Er zijn verschillende grote toernooien georganiseerd. De populariteit van het spel is wel verminderd sinds de jaren 80. Sinds 2008 neemt de populariteit van het spel jaar na jaar toe.

Er zijn heel wat varianten van Backgammon. In Nederland kent men het spel als Tric Trac of Triktrak. De oude romeinen noemde het spel Tabulae, Tali of Alea genoemd.

Hoe speel je Backgammon?

Backgammon is een strategie- en behendigheidsspel voor twee spelers waarin een gelukelement zit: de dobbelstenen. Je kan Backgammon eigenlijk het beste uitleggen als een loopwedstrijd, waarbij je jouw team van vijftien lopers zo snel mogelijk naar de overkant van het spelbord moet brengen. Die vijftien lopers zijn je stenen. Deze worden verplaatst door met de dobbelsteen te gooien. De dobbelsteen bepaalt immers hoeveel plaatsen je met één steen vooruit mag. Maar pas op: wanneer een steen ‘los’ staat, dan kan deze geslagen worden door de tegenstander.

Het spelbord van Backgammon bestaat uit driehoeken met een nummer op. Aan het begin van elk spel verdelen beide spelers hun stenen als volgt over de punten van het spelbord:

• Vijf stenen worden gelegd op driehoek zes
• Drie stenen worden gelegd op driehoek acht
• Vijf stenen worden gelegd op driehoek dertien
• Twee schijven worden gelegd op driehoek vierentwintig

De speelrichting voor de spelers is anders. De ene speler verplaatst zijn stenen tegen de richting van de klok. De andere speler doet dit met de klok mee. De speler die begint wordt door het lot bepaald.

Verder heeft het spel eigenlijk maar een beperkt aantal regels, afhankelijk van de dobbelsteenworp van beide dobbelstenen:

• Een speler mag een willekeurige steen van zijn kleur verplaatsen naar een positie waar één of geen stenen van de tegenstander staan.
• Hoeveel zetten een steen mag verplaatsen, wordt bepaald door het aantal ogen van de worp.
• Als een speler dubbel heeft gegooid dan moet hij vier zetten doen ongeacht het aantal ogen van de worp.
• Je bent verplicht om de geworpen getallen te spelen. Uiteraard enkel als je dit kan.

Een speler mag pas stenen verwijderen van het speelbord wanneer al zijn stenen in het thuisvak zijn. Net als bij het verplaatsen van de stenen wordt het verwijderen bepaald door de dobbelstenen. Als je een twee en een vier gooit betekent dat dat je een steen van punt twee en een steen van punt vier verwijdert. Heb je een worp gegooid waar geen steen ligt, dan moet je een steen verplaatsen.

De speler die als eerste al zijn schijven van het bord heeft verwijderd is de winnaar.

Heel vaak wordt Backgammon in een serie van potjes gespeeld. De speler die op het einde van de avond het meeste punten heeft is dan de winnaar. Standaard wordt onderstaande puntentelling gehanteerd:

• Wanneer een speler al zijn stenen van het speelbord heeft verwijderd, voordat de tegenstander zijn eigen thuisvak heeft bereikt, wint deze speler met een backgammon. Hij krijgt hiervoor drie punten.
• Wanneer een speler al zijn stenen van het speelbord heeft verwijderd, voordat de tegenstander stenen uit zijn thuisvak heeft verwijderd, wint deze speler met een gammon. Hij krijgt hiervoor twee punten.
• Wanneer een speler al zijn stenen van het speelbord heeft verwijderd, maar de tegenstander heeft zelf ook al enkele stenen verwijderd, ontvangt de winnaar nog één punt.

Backgammon lijkt complexer dan het is!

Backgammon is helemaal niet een moeilijk spel. Eigenlijk zijn er maar een beperkt aantal regels die je echt moet kennen. Moeilijk wordt het vooral door de strategie die je soms moet toepassen om te winnen. Maar … al doende leer je! Als bordspellenfan moet je deze klassieker echt eens uitproberen.