Yahtzee is al een vrij oud spel, bedacht in 1954 door een anoniem Canadees koppel. De meeste mensen kennen het spel wel, of hebben er al eens van gehoord. Toch zijn er veel mensen die het spel niet vaak spelen of de regels niet precies kennen. Gelukkig zijn de regels van Yahtzee niet al te moeilijk uit te leggen. Daarom ook in dit artikel: hoe speel je Yahtzee?
Yahtzee wordt in principe gespeeld met vijf dobbelstenen en een scoreblok om de scores bij te houden. Natuurlijk heb je dan ook een potlood of pen nodig. Bij een setje Yahtzee zit vaak ook een bekertje, waarin de dobbelstenen geschud kunnen worden. In dit bekertje kunnen dan de dobbelstenen gedaan worden, zodat ze niet in de hand gehouden hoeven te worden. Yahtzee kan gespeeld worden met zo veel mensen als je wil, zolang je genoeg scoreblokjes hebt.
Yahtzee regels
Om te beginnen met spelen is het belangrijk om de volgorde van spelers te bepalen. Dit gaat meestal volgens een oud principe: wie het hoogst gooit, begint. Elke speler pakt één dobbelsteen en gooit hiermee. Degene met het hoogste aantal ogen mag beginnen, daarna gaat volgorde met de klok mee. Het doel van het spel is om een zo hoog mogelijke score te halen met de dobbelstenen die je gooit. In totaal speel je dertien rondes.
De speler die het hoogst gooit mag dus beginnen en pakt als eerste de vijf dobbelstenen om te gooien. Nadat de dobbelstenen gegooid zijn, heeft de speler een aantal keuzes die hij of zij kan maken.
Puntentelling
Het scoreblok is verdeeld in twee verschillende vlakken, allebei met hun eigen punten/puntentelling. Het bovenste vlak bestaat simpelweg uit het aantal ogen wat je hebt gegooid. Het onderste vlak bestaat uit verschillende combinaties die staan voor een bepaald aantal punten.
Bovenste vlak
Vaak beginnen spelers met het invullen van de bovenste vlakken. Na één keer gedobbeld te hebben, liggen er dus vijf dobbelstenen met elk een bepaald aantal ogen. Als je bijvoorbeeld drie dobbelstenen met drie ogen hebt gegooid, is het slim deze opzij te leggen en te proberen nog meer drieën te gooien. De speler mag in totaal drie keer gooien.
Gooit een speler nog twee keer en lukt het hem of haar om nog één keer een drie te gooien? Dan mag de speler in het vak van de drieën de totale score opschrijven. Die kun je simpel uitrekenen door alle dobbelstenen met de juiste waarde op te tellen. In dit geval zou een speler dus 12 punten krijgen.
Dit geldt hetzelfde voor alle cijfers van 1 t/m 6. Zo kun je in het bovenste vlak van het scoreblok maximaal 105 punten halen, als je elk aantal ogen vijf keer weet te dobbelen. Let op: vijf dobbelstenen van dezelfde waarde is ook Yahtzee, hierover later meer.
Bonus
Het bovenste vlak heeft een puntenbonus die spelers kunnen krijgen. Spelers die in het bovenste vlak minimaal 63 punten halen, krijgen een bonus van 35 punten. 63 punten kun je halen door van elke waarde minimaal drie dobbelstenen te gooien.
Onderste vlak
Het onderste vlak van het scoreblok bevat alle combinaties die staan voor een bepaald aantal punten. Veel van deze combinaties komen ook voor in andere spellen, bijvoorbeeld poker. Alle combinaties en de bijbehorende punten worden hieronder uitgelegd.
Yahtzee scores
Three of a Kind
Deze combinatie kennen we van poker en is in principe heel simpel. De naam zegt het eigenlijk al: three of a kind bestaat uit minstens drie dobbelstenen met dezelfde waarde. Dit kan bijvoorbeeld drie keer een drie zijn of drie keer een vier, maar ook vier dezelfde dobbelstenen mag je opschrijven als een three of a kind, bijvoorbeeld als je al een four of a kind hebt ingevuld.
De punten die je krijgt bij een three of a kind is het totaal van alle dobbelstenen, wanneer er minstens drie dezelfde dobbelstenen zijn. Zo kun je bijvoorbeeld drie keer een drie gooien, één vijf en één zes. Je totaalscore is dan 3 + 3 + 3 + 5 + 6.
Four of a kind
Hiervoor al even genoemd, en een stapje hoger dan de three of a kind, is de four of a kind. Deze combinatie is vrij simpel, zeker als je weet wat three of a kind inhoudt. Four of a kind bestaat uit minstens vier dezelfde dobbelstenen. Ook hier geldt dat je ook vijf dezelfde mag hebben, die je vervolgens opschrijft als four of a kind.
Ook de puntentelling is hetzelfde als bij de three of a kind. Het totaal van alle dobbelstenen is het aantal punten wat je hebt. Zo kun je vier keer een twee gooien en een vijf. Je score is dan 2 + 2 + 2 + 2 + 5.
Kleine straat
De volgende op het onderste deel van het scoreblok is de kleine straat. Voor een kleine straat krijg je 30 punten. De kleine straat bestaat uit vier opeenvolgende ogenaantallen. Dit kan dus zijn dat je één twee drie vier gooit, maar ook drie vier vijf zes, etc. Deze combinaties zijn allemaal 30 punten waard.
Grote straat
De grote straat is de opvolger van de kleine straat en is dan ook net iets meer in alle opzichten. Zo is de grote straat 40 punten waard, in tegenstelling tot de 30 punten die je krijgt voor een kleine straat. Hiervoor zul je wel wat meer geluk moeten hebben: de grote straat bestaat uit vijf opeenvolgende dobbelsteenwaarden. Een grote straat kan dus bestaan uit één twee drie vier vijf, of twee drie vier vijf zes.
(De grote straat kennen we in het poker ook, maar dan heet dit de straight.)
Full house
Ook deze combinatie is bekend in het poker en zal voor veel mensen een bekende term zijn. Simpel gezegd houdt dit in dat je drie dezelfde ogenaantallen hebt én twee dezelfde ogenaantallen. Een full house kan bijvoorbeeld bestaan uit drie tweeën en twee drieën.
Voor een full house krijg je in totaal 25 punten. Over het algemeen tellen vijf gelijken niet als een full house, behalve als je het vak voor yahtzee al ingevuld hebt.
Kans
Kans, of chance, is een soort joker binnen het spel yahtzee. Dit is niet echt een combinatie, maar kan gebruikt worden als je in een beurt niet hebt gekregen wat je wilde. De kans is simpelweg het totaalaantal van alle ogen. Dit aantal telt als je punten. Voor een kans hoef je dus niet een bepaalde combinatie te maken, maar mag je gewoon alle dobbelstenen optellen.
Yahtzee!
Dan de grootste score die je kunt halen en de combinatie met de naam van het spel: yahtzee. Een yahtzee is heel erg simpel, maar toch ontzettend moeilijk te krijgen. Om een yahtzee te halen moet je vijf dezelfde ogenaantallen gooien. Welk aantal dit is maakt niet uit, zolang het maar vijf dezelfde zijn.
Een yahtzee is goed voor wel 50 punten en kan vaak de beslissende factor zijn in wie het spel wint. 50 punten is namelijk een flinke voorsprong om te hebben op een tegenstander zonder yahtzee.
Hieronder nog een samenvatting van alle combinaties:
| Combinatie | Aantal punten |
|---|---|
| Drie gelijke | Totaalaantal ogen |
| Vier gelijke | Totaalaantal ogen |
| Kleine straat | 30 |
| Grote straat | 40 |
| Full House | 25 |
| Kans | Totaalaantal ogen |
| Yahtzee | 50 |
Bonus Yahtzee
Heb je al een keer yahtzee gegooid en dit ook al ingevuld in het scoreblok? En gooi je dan nog een keer yahtzee? Dan kun je de yahtzee bonus krijgen. Dit houdt in dat je voor de tweede en elke volgende yahtzee 100 extra punten krijgt. Je vult het yahtzee dan wel in in een ander vlak op het scoreblok, bijvoorbeeld de three of a kind of four of a kind.
Einde van het spel
Na dertien rondes gespeeld te hebben, is het spel klaar en is het tijd om alle punten bij elkaar op te tellen. Als het goed is heb je per ronde bijgehouden welke punten je hebt gehaald op het scoreblok. Deze punten tel je nu gewoon allemaal bij elkaar op. Tel hierbij eventuele bonussen op en schrijf het totaal aan punten onderaan het scoreblok op. Als iedereen de punten uitgerekend heeft, noemen de spelers op wat ze hebben gehaald. De speler met de hoogste punten wint!
Mag je ook je 100 punten yahtzee bonus in het bovenste vakje kwijt?
En dus ook je 35 pnt bonus krijgen? 🤔